Europejski Bank Centralny tnie oprocentowanie kredytów: Co to zmieni?

26, Jun - AKTUALNOŚCI

W lipcu 2022 r. Europejski Bank Centralny zdecydował się gwałtownie podnieść stopy procentowe. Był to punkt zwrotny dla instytucji odpowiedzialnej za politykę pieniężną w Unii Europejskiej, która w tym czasie nie zdecydowała się na podwyżkę stóp przez 11 lat, rozpoczynając serię dziesięciu podwyżek stóp do września ubiegłego roku.

Kluczowe stopy procentowe EBC są głównym narzędziem polityki pieniężnej w strefie euro, ustalając oprocentowanie kredytów dla banków komercyjnych. W konsekwencji, jego oprocentowanie wpływa również na stopę, po której te same banki udzielają pożyczek gospodarstwom domowym i przedsiębiorstwom. Na konferencji prasowej w czwartek, 6 czerwca, prezes EBC Christine Lagarde ogłosiła koniec okresu podwyżek stóp procentowych. Stopy spadną o 25 punktów bazowych, z 4% do 3,75%. Stanie się tak po raz pierwszy od 2019 roku.

Dlaczego taka decyzja

Podnosząc stopy procentowe w 2022 r., EBC miał nadzieję poradzić sobie z gwałtownym wzrostem inflacji spowodowanym m.in. kryzysem COVID-19 i wybuchem wojny na Ukrainie.

"W okresach inflacji, tj. gdy ceny rosną, ponieważ podaż przewyższa popyt, podniesienie podstawowej stopy procentowej działa jako narzędzie regulacyjne. Prowadzi do ograniczenia akcji kredytowej, a tym samym do zmniejszenia podaży pieniądza w gospodarce. Popyt gospodarstw domowych spada, a luka między podażą a popytem zmniejsza się", wyjaśniła ekonomistka Sylvie Matelli, dyrektor Instytutu Jacquesa Delorsa, w poprzednim wywiadzie dla Public Sénat.

Decyzja o podniesieniu głównej stopy procentowej zapadła, gdy inflacja osiągnęła ponad 8%, a następnie rekordowe 10,6% w październiku 2022 roku. Dziś jednak inflacja powróciła do poziomu zbliżonego do progu ustalonego przez bank centralny. W kwietniu ubiegłego roku wyniosła 2,7% i pomimo niewielkiego wzrostu o 0,2 punktu procentowego w maju, EBC zdecydował się złagodzić presję.

Jakie są konsekwencje dla rządów, przedsiębiorstw i gospodarstw domowych?

Obniżka głównej stopy procentowej może mieć bezpośrednie konsekwencje dla pożyczkobiorców - zarówno gospodarstw domowych, jak i przedsiębiorstw. Pożyczając mniej od EBC, banki będą mogły obniżyć stopy procentowe i złagodzić warunki kredytowe dla swoich klientów. Dowodem na to jest fakt, że w ostatnich latach podwyżki kluczowych stóp procentowych doprowadziły do gwałtownego wzrostu kosztów pożyczek w całej Europie. Na przykład we Francji średnie oprocentowanie kredytów na nieruchomości wzrosło z nieco ponad 1% na początku 2022 r. do ponad 4% dwa lata później.

Decyzja EBC jest również dobrą wiadomością dla rządów walczących z wysokim długiem publicznym, ponieważ obniżenie głównej stopy procentowej oznacza łatwiejsze warunki zaciągania pożyczek przez rząd. Z drugiej strony może to być zła wiadomość dla oszczędzających, ponieważ stopa zwrotu z depozytów jest również określana przez kluczowe stopy procentowe EBC. Tym samym zwrot z oszczędności może spaść.

Czy EBC planuje kolejną obniżkę stóp w nadchodzących miesiącach?

Pomimo względnej poprawy sytuacji gospodarczej w Europie, prawie niemożliwe jest przewidzenie dalszych cięć kluczowych stóp procentowych. W maju inflacja wzrosła nieznacznie w stosunku do poprzedniego miesiąca do 2,6%. Według najbardziej optymistycznych dyrektorów EBC, decyzja o dalszych cięciach stóp może zostać podjęta już latem tego roku.

Po wojnie na Ukrainie, sytuacja na Bliskim Wschodzie stwarza ryzyko przedłużającej się inflacji. Od początku konfliktu między Izraelem a Hamasem nasilające się ataki na statki u wybrzeży Jemenu potroiły koszty transportu, co wpłynęło na ceny towarów importowanych do Europy.